مهدي فرجي در ادامه گفت: سومين فصل کاوش‌هاي باستان‌شناسي سال 85-84 به سرپرستي جعفر مهرکيان با هدف خواناسازي پلان شمال شرقي، شرق و جنوب شرقي بناي يادماني تاق تويله انجام و در پايان گسترده‌اي با بيش از 1400 متر مربع کاوش شد.
وي افزود: همزمان با کاوش قسمت‌هاي پديدار شده به حفاظت، استحکام بخشي و مرمت با استفاده از مصالح بوم آورد چون گچ سنتي و سنگ‌هاي لاشه آهکي که از بدنه اصلي بر اثر گذر زمان فرسايش و از محل اوليه خود جدا شده بودند، اقدام شد.
فرجي با بيان اينکه تاق تويله که هنوز کاربرد آن نامعلوم است داراي دو دوره اصلي معماري و يکي از بناهاي منحصر به فرد، ويژه منطقه کوهستاني بختياري در دوره ايلخاني – تيموري است تصريح کرد: اين بنا در زمان فرمانروايي اتابکان در بزرگ در منطقه بختياري نشين ايذه مقر و پايتخت اتابکان لر بزرگ با استفاده از لاشه سنگ آهکي گچ محلي نيم کوب ساخته شده است.
وي در توضيح ويژگي‌هاي معماري اين بنا گفت: اين بنا داراي ميان سراي اصلي با پلان هشت گوش و فضاهاي متعددي در اطراف با طرح‌هاي هندسي متنوع چهار گوش، شش گوش و هشت گوش بوده که روي هر يک از آنها، گنبدي ساخته شده بود.
فرجي در خصوص تزئينات اين بنا گفت: تزئينات عمده بنا شامل کاشي‌هاي معرق هفت رنگ دوره تيموري، آرايه گچ‌بري به شکل مقرنس رنگ شده و آجرهاي تزئيني چند گوش است مسئول باستان‌شناسي پايگاه آياپير افزود: آنچه تاکنون براي باستان‌شناسان هنوز لاينحل مانده، ورودي‌هاي متعدد در اطراف بنا است که هويت و کاربرد اصلي بنا را با سوال مواجه کرده است.
وي با بيان اينکه در دوره تيموري ساکنان تاق تويله بنا به دلايلي نامعلوم آنجا را ترک کرده و ديواره‌هاي آن را تيغه کرده اند به اميد آنکه در آينده بازگشته و از آنجا استفاده کنند گفت: آنچه مسلم است اين که ساکنان اصلي سازندگان آن هيچ وقت به آنجا باز نگشته و طي چندين سال بعد عده‌اي از فضاهاي متعدد آن به عنوان سرپناه استفاده کرده اند.
فرجي اظهار کرد: آثار مادي اين انسان‌ها به صورت شکسته‌هاي چيني‌هاي سلادون سبز رنگ و ظروف سفالين براي پخت و پز، در کنار بقاياي اجاق به دست آمده که در بيشتر فضاهاي بنا نيز ديده شده است.
مسئول باستان‌شناسي پايگاه آياپير گفت: شواهد نشان مي‌دهد قبل از وقوع زلزله مهيب بنا تقريبا سالم بوده و بر اثر زلزله‌اي شديد ويران شده است.
فرجي يادآور شد: در دوره‌هاي بعد کوچ‌گران با استفاده از فضاهاي باقي مانده و سنگ‌هاي حاصل از ويراني بنا با ايجاد فضاهاي موقت به عنوان پناهگاه استفاده کردند.
وي در خصوص مواد فرهنگي به دست آمده در اين فضا گفت: ظروف پخت و پز قرمز ماسل به رنگ قهوه‌اي سوخته با فرم ديگچه‌هاي سفالي که سطح آنها صيقل شده و چيني‌هاي آبي و سفيد از جمله مواد فرهنگي به دست آمده از اين فضا است.
فرجي با اشاره به اينکه يکي از مهمترين داده فرهنگي که متعلق به دوره بعد از متروک شدن اين بنا است به دست آمدن مهر نماز به همراه انگشته نقره‌اي بدون سنگين است تصريح کرد: اين اشيا در ميان ابتداي ورود به ايوان اصلي بنا قرار داشته که در اين محل با استفاده از سنگ لاشه به صورت خشکه چين پناهگاهي موقت توسط چوپانان و عشاير ايجاد شده است. /115
انتهای پیام/
